by Hien Nguyen·Comments Off on Český Krumlov: Ngôi làng cổ tích
Bình yên, bình yên nữa nhé.
Có một tour du lịch khá tiện và khép kín, đi thành được vòng tròn địa lý là Prague, Vienna, Hallstatt, Salzburg, Český Krumlov, Prague. “Anh đi vậy đi, rồi quay về Prague chụp ảnh đêm tiếp rồi quậy với em”. Rồi, cũng vì lời hứa quay lại Prague nên mình đã đi đúng theo cung đường này.
Tới Cesky Krumlov từ Salzburg có vẻ không tiện lắm, mình mất 30€ để đi bằng shutter bus. Trên chuyến xe dừng lại xuống hút thuốc gặp 1 bạn Ấn Độ đi cùng xe, cũng nói chuyện linh tinh, nghe chừng bạn ấy mừng lắm “Omg, I love Vietnam. I have been there for 2 weeks last year. Next year I need 1 month to explore Vietnam, blah blah” và nói là “but your English is pretty good” (wtf, chẳng hiểu ý gì, hết chuyện để nói rồi thì lên xe đi tiếp thôi).
Và đây là lúc đi qua biên giới, các bạn kiểm tra giấy tờ
Ngay sau biên giới giữa Áo và Séc, đi độ 200m thì có BLU casino cũng to lắm, không biết tại sao lại nằm ở đây, liệu có giống dân Việt sang Cambodia đánh bạc không nhỉ – cái này cần nghiên cứu thêm. Sau đó là một cung đường rất đẹp với hai hàng cây, nhưng không có thẳng tắp, uốn lượn theo sông nó mới đẹp, nhưng đi xe thì khó chịu một chút. Bạn tài xế cứ cậy có Tom Tom chỉ đường, chạy toàn 120km/h trong tình trạng đường nhỏ uốn lượn và thi thoảng lại phanh gấp do gặp một bạn hươu nào nó lạc từ rừng ra đường – kể thì hơi ghê 1 chút, nhưng cũng vui. Mình lại hên được ngồi ghế trên nên cảm giác càng thú.
Nếu ở đây lâu, trèo thuyền dọc theo sông cũng là một cảm giác thú vị
Cesky Krumlov là một ngôi làng nhỏ, nằm trong một vùng gọi là Cesky. Cái làng này thì tuyệt nhiên không có gì đặc biệt về mặt lịch sử, danh nhân… nhưng lại hút khách du lịch vì nó cổ, gần như nguyên bản từ cả chục thế kỷ nay, và đặc biệt là rất nhỏ, đủ để dạo chơi trong một ngày.
Chỗ đậu xe đẹp nhất quả đất
Ngôi làng ven sông
Và vì nó rất cổ và yên bình nên mình rất thích, chỉ đơn giản là lang thang trên các con đường, đi vào từng ngõ ngách mà chẳng bao giờ sợ lạc, đến một nơi nào đẹp thì ngồi lại chơi, đời thế còn cần gì hơn? Tới đây cứ như lạc vào trong những câu chuyện cổ tích vậy. Nhưng thành phố này về đêm thì cũng buồn lắm bởi không ai sống ở đây cả, mọi người sống ở ngoại ô cách độ 20-30km, ban ngày chỉ vào đây để bán hàng; hostel mình ở cũng vậy, bạn ấy chỉ ở đó tới 8 giờ tối, đưa chìa khoá cho mình xong bạn ấy cũng về. Vậy nên, buổi tối cả nhóm đi chơi thì sẽ vui, hoặc một cặp tình nhân nắm tay nhau đi dạo thì chắc lãng mạn hết sẩy, còn đi một mình thì sẽ hơi buồn hoặc… sợ khi lang thang trên đường hiu hắt đèn (lại còn cổ nữa) mà không có ai.
Những con đường nhỏ
Về đêm
Vô tình lạc vào góc cuối cùng của khu vườn hoàng gia, châm một điếu thuốc trong tiếng chim hót thật là quá thú vị
9 giờ tối mình đặt chân tới đây, hàng quán chẳng còn, ăn tạm mấy quả táo và đi kiếm kiosk mua thuốc (mấy bạn ở bến xe ở Đức và Séc xin nhiều quá, mình dễ tính nên cũng hơi tốn). Vừa mở của ra đã có tiếng văng vẳng: “Không ăn được của chúng nó đâu, bán được là chúng nó lại tăng giá ngay”; ồ thế là ra chào hỏi hai anh chị chủ tiệm đồng hương, mua bán vài thứ xong anh mời mình điếu thuốc và hai anh em tâm sự: “Ở đây thích hơn em ạ, về Hà Nội giá cả cao quá, tốn tiền thật”. Vâng, em đồng ý :). Cũng không hiểu tại sao, cả ở Prague nữa, những tạp hoá nhỏ đa phần là của người Việt – mà đặc biệt là nếu mình biết họ là người Việt thì sẽ khác, không là họ cũng sẵn sàng “chém đẹp” như khách du lịch bình thường.
Biểu tượng ở đây là hình ngón tay, có cả tiếng Việt nhé
Bên trong cửa hàng của anh chị người Việt
Nếu khi nào cần một khoảnh khắc tìm lại thanh bình thì hãy đến Cesky Krumlov, chỉ một ngày thôi cũng sẽ thấy thật bình an.
Những ngôi nhà cổ ven suối
Những con người hiếu khách
Sông uốn quanh ngôi làng cổ tích
Giữ lá vàng, giữ nắng ấm buổi cuối thu
Cửa nhà ai hoa nở bình yên thế
Nhưng đóng hoài, để đợi thu qua?
by Hien Nguyen·Comments Off on Salzburg: Quê hương Mozart
Dự định ban đầu là sau Vienna sẽ tới Budapest. Tuy vậy chuyến đi lần này lại có chuyện chẳng vui, nên là chuyển hướng, tính đi Vilnius hoặc Kaunas tự kỷ. Nhưng cũng vì vô tình gặp thằng em ở Prague và nó gợi ý: “Này, sao anh không đi Salzburg?”, “Salzburg có gì hay?”, “Đẹp, quê hương Mozart”. OK, vậy là quá đủ, đi thôi. Để giải quyết nỗi buồn thì thường có hai cách: hoặc tìm tới một nơi buồn hơn cả buồn, sống sót vượt qua được thì nó sẽ giết chết nỗi buồn cũ; hoặc tìm đến nơi thanh bình để xoa dịu đi. Cũng giống như khi buồn thì hoặc người ta đi uống rượu hoặc đi nghe ca nhạc vậy. Không tới Vilnius tự kỷ thì đi Salzburg cho thanh thản cũng là một ý hay. Đại khái lý thuyết là vậy.
Mình biết gì về Salzburg? Quê hương của Mozart. Hết. Nhưng đây thực sự là thành phố rất đáng để sống một cuộc sống thanh bình.
Từ Vienna đi Salzburg thì có nhiều cách lắm, sẽ mất khoảng 2-3 giờ bằng tàu với vẻ rẻ nhất là 28€. Mình dại dột mua vé của OBD, mất 51€; sau này mới biết có nhiều dịch vụ mini bus (xe khoảng 12-16 chỗ), đi mất khoảng 40€ và lại là door-to-door tức là đón, trả tại địa điểm theo mình muốn luôn. Đó là cái giá phải trả cho việc không có kế hoạch trước. Nhưng không sao, vậy mới đi Salzburg chứ không đã tới Budapest rồi, mà cá là Budapest không thể hợp với mình bằng Salzburg được.
Tàu từ Vienna tới Salzburg qua nhiều vùng quê đẹp, đẹp lắm. Thanh bình.
TripAdvisor có chỉ ra một số địa điểm hay ho ở Salzburg rồi, nhưng không bức ảnh nào cho thấy được nét đẹp yên bình ở đây. Những địa điểm đáng du lịch thì đi rất đơn giản vì nằm gọn bên bờ sông nên cũng có thể đi bộ được. Và nhớ phải trèo lên Salzburg Palace, nằm trên đồi cũng khá cao nhưng rất đẹp vì nhìn toàn cảnh thành phố.
Salzburg palace nhìn từ quảng trường trung tâm
Bảo tàng tựa lưng vào núi
Trường đại học đầu tiên ở Salzburg
Kiến trúc nơi đây không có gì quá đặc biệt, nhưng cái thế “lưng tựa núi, mặt vọng sông” tạo nên một bức tranh hoàn hảo (hơi giống với Hạ Long, song mấy ngôi nhà trên núi ở Hạ Long thì có gì đâu mà ngắm). Sau này thì mình biết Salzburg còn sản sinh ra nhiều tài năng khác ngoài Mozart; nhưng mà nói thật, mình mà sinh ra ở đây thì có bét cũng là nhà thơ bút tre chứ chẳng chơi. Sống ở vùng đất này không có nhiều cơ hội để có một tâm hồn xấu.
Dòng sông chia đôi bờ Salzburg
Muốn chụp bức ảnh xấu? Khó lắm đấy
Gõ những dòng này khi đang ngồi trên mini bus rời Salzburg mà lòng cảm thấy hối hận vô cùng. Bởi mình biết chắc chắn rằng, thưởng thức buổi đêm ở Salzburg là một trong những điều tuyệt vời nhất. Cơ mà sáng hôm sau lại có buổi họp sớm, xong việc thì chắc phải tới chiều mới có xe đi tiếp. Đành hẹn lần sau vậy, nhưng bù lại là ngay bây giờ mình đang có trải nghiệm đi qua biên giới 2 nước vào buổi tối – âu cái gì cũng có giá của nó.
by Hien Nguyen·Comments Off on Vienna: Đẹp và hoành tráng
Dùng từ gì để nói về Vienna? Đẹp, hoành tráng và ngay ngắn. Còn thực sự thích hay không thì cũng tuỳ người, cá nhân mình thì không liệt Vienna vào top những thành phố mình thích nhất.
Tới Vienna lúc 4:30 sáng, lạnh và bơ vơ. Đùa mà như thật. Ở đâu thì bến tàu, xe cũng đều có thể ở qua đêm được mà, vậy nên chủ quan. Central bus station của Vienna có 2 phần, một phần đóng cửa ban đêm, phần còn lại được trưng dụng cho các bạn vô gia cư hay đang nhập cư theo làn sóng, có muốn ngủ chung thì vào. Tất nhiên là không rồi. Các bến metro ở Vienna thì cũng rất gần nhau nhưng đều theo kiểu không có ghế ngồi, vào là đi thôi nên cũng chẳng ngủ nhờ được. Thôi thì về hostel, checkin và đặt bữa sáng.
Ấn tượng về Vienna?
Nước lọc
Nói chung ở châu Âu đều có thể uống nước trực tiếp từ vòi nước công cộng được. Mình thì chẳng quan tâm là nó sạch hay không, vì ở nhà đá bóng xong làm gáo nước mưa vẫn thấy thích, mà mấy xô trà đá ở sân bóng cũng bẩn bỏ xừ mà 1 tuần vẫn uống vài lần đấy thôi. Nhưng phải công nhận là ở Vienna có nhiều nơi lấy nước công cộng hơn, trông cũng sạch sẽ hơn, và đặc biệt nước lọc ở đây… ngon hơn. Thật sự đấy. Uống không cũng thấy ngon, dù mình chỉ thử vài ngụm rồi cho vào chai trộn lẫn với coke. Có lẽ vì thế mà quán bar hay coffee shop đều có kèm thêm nước lọc miễn phí, không phải trả thêm tiền. Cũng chẳng cần nhắc, cứ mặc định gọi đồ uống là có thêm nước lọc.
Nước uống miễn phí rất sẵn
Những công trình đồ sộ
Vienna hoành tráng kinh khủng. Cái gì cũng đẹp và lớn. Cần phải nói thêm rằng, Áo và Hungary đã từng là hai đế chế ở châu Âu, nằm cạnh và cạnh tranh nhau vị thế số 1 trong suốt một thời gian dài, chính vì thế thủ đô của cả hai đều hoành tráng, cái gì xây sau là y như rằng phải to hơn cái trước. Và việc chụp ảnh phong cảnh ở Vienna trở nên khó khăn hơn bao giờ hết, bởi nó là cuộc chơi của những ống kinh siêu rộng, chứ rộng thôi cũng chưa đủ.
Bảo tàng Kunsthistorisches, chụp được hết cũng khó ghê
Cố thì cũng chụp được hết, không thể lùi được nữa
Và cũng chính bởi những công trình đồ sộ quá, lại được bố trí trong một không gian không rộng rãi mấy (Vienna không bé đâu, chẳng qua nhiều công trình quá nên mới… chật chội vậy thôi), nên mình không yêu được cái bố cục và quy hoạch tổng thể. Còn lại nếu đứng riêng ra, từng công trình đều là những địa điểm rất đẹp. Nhưng Vienna là như vậy.
Sao thấy cứ như ở Athen
Cuối góc đường là St. Stephen’s Cathedral
Imperial palace
Bảo tàng
Ở Vienna có nhiều bảo tàng lắm, đủ thể loại: bảo tàng lịch sử, bảo tàng âm thanh, bảo tàng tự nhiên… Nếu có thời gian thăm hết thì đương nhiên sẽ rất vui, nhưng vé vào cửa cũng không dễ chịu cho lắm.
Khu vực được giữ lại ngay trước Imperial palace, ghi dấu lịch sử các vùng của Áo trước kia
Từ Kunsthistorisches đi qua đường sẽ tới thư viện Quốc gia, tuy nhiên bên ngoài khu vực này lại là một khu quân sự cũ, và các bạn binh sỹ (chắc làm bộ thôi) vẫn làm việc bình thường, mình vào ngó chơi, chụp ảnh cả máy bay, xe tăng cũng vui.
Opera house
Đến Vienna thì nên đi nghe opera, mình cũng hơi tiếc vì đúng 2 đêm các bạn Champion League đá nên không đi xem được. Khi đi lang thang ở Opera house, kiểu gì cũng sẽ được mời mua vé. Opera bình dân hoá nên giá cũng không cao lắm, 17€ cho vé đứng, vé ngồi thì cao hơn. Nói chung mình không có cảm tình với Opera house của Vienna lắm, nó không đẹp như tưởng tượng và lại nằm ở một góc đường, trông rất là… chật chội.
Opera house, chụp tối thì thấy thế thôi chứ ban ngày trông cục mịch lắm
Coffee square
Ở Vienna, ngoài quán cafe mà Mozart hay ngồi thì Coffee square rất nổi tiếng, và lúc nào cũng đông nghịt, có khi phải xếp hàng 10-30 phút mới có chỗ ngồi. Tuy vậy mình chỉ thấy cafe ở đây ngon, còn bánh ngọt (được đánh giá cao) thì cũng không ngon mấy.
Khu food court
Ở Vienna có một khu food court khá hay, bán đồ từ Âu tới Á, từ pizza tới cà muối. Có tất. Lang thang trong khu này, thi thoảng các bạn mời thử một vài đồ, ăn cũng vui. Mình cũng vô tình biết do gần hostel chứ cũng không thấy nổi tiếng thì phải.
Khu này phải dài tới hơn 300m
Central hall, 11 giờ đêm
Xe ngựa
Chẳng hiểu sao lại nhớ tới xe ngựa ở Vienna, ở nhiều nơi cũng có nhưng mình thích xe ngựa ở đây vì nó… đẹp. Thế thôi.
by Hien Nguyen·Comments Off on Prague: Viên ngọc của châu Âu
Điều ấn tượng nhất khi đặt chân xuống Séc là giá cả, rất rẻ, bia rất rẻ (rẻ hơn nước lọc); và có lẽ vậy nên nếu đi dạo một vòng quanh bến xe thì có thể thấy một mùi khá… quen thuộc ở những bến xe quê nhà, nơi mà có thể tự do giải phóng nước thừa ở bất cứ đâu.
Dù hostel mình đặt chỉ cách bến xe khoảng 20 phút đi bộ trên một đường thẳng tắp, nhưng mình nhất định sẽ đi theo ba cạnh còn lại của hình vuông. Vậy là băng qua Old town, ra cầu Charles, vòng qua dancing house và trở ngược lại hostel. Kể ra cũng khá mệt rồi nhưng tới đâu cũng muốn dừng lại chụp ảnh vì Prague buổi tối quá đẹp, và cũng vì mình không chắc chắn tối mai có ở lại đây không; nhưng vì thấy Prague đẹp quá nên hôm sau quyết định ở lại 🙂
Prague nhỏ, cũng chỉ cỡ 36 phố phường Hà Nội thôi nên đi chơi rất tiện, thông thường thì free walking tour chỉ mất khoảng 3 giờ để đi qua những chỗ must see, nhưng nếu có nhiều thời gian hơn để tận hưởng thì có lẽ cả tuần cũng rất ổn. So với các thành phố đẹp ở châu Âu thì Prague khá nhỏ, phù hợp để đi bộ, nhưng nếu muốn nhanh hơn, chúng ta có thể chọn đi xe điện.
Hoặc sang chảnh hơn thì đi ô tô, cũng rẻ đến bất ngờ
Prague có gì? Nổi tiếng nhất là bia. Bia có tới cả trăm loại và rất rẻ, chỉ cỡ khoảng 1€ / cốc, vào bar lớn thì khoảng 2€ / cốc. Đáng buồn là mình không có sở trường đánh giá và thưởng thức bia nên cũng không thấy quá hứng thú. Bia dù có rẻ lắm thì cũng có uống thay nước lọc được đâu? Cơ mà đáng mừng là nước lọc cũng rẻ, tiếc là các bạn dùng đồng tiền riêng, và ít cho trả bằng thẻ nên hơi mất cảm tình (một bao thuốc giá 80 đồng nhưng nếu mình bảo trả bằng thẻ, các bạn sẵn sàng tình 100 đồng ngay). Nhưng không sao, tiền Séc tính ra cỡ khoảng 1,000 VND, vậy cũng cho dễ quy ra tiền tiêu hàng ngày.
Nổi tiếng thứ nhì thì chắc là một loạt những địa điểm như cầu Charles, lâu đài Prague, đồng hồ con gà…
Old town
Kiểu như 36 phố phường Hà Nội ấy mà, khu trung tâm thời xưa, nổi tiếng nhất ở đây là đồng hồ con gà nằm trong quảng trường. Cái quảng trường bé xíu, nhưng ngồi đây vào ngày nắng thì thích lắm.
Chịu các bạn luôn, toàn bổ củi nướng thịt ngay trong quảng trường trung tâm, khói nghi ngút. Nhưng đây là món đặc sản của Séc đấy nhé.
Đồ thuỷ tinh
Đây là điều mình ấn tượng nhất, bởi dù không có kiến thức gì về lĩnh vực này nhưng lần đầu tiên nhìn thấy đồ thuỷ tinh ở Séc mình đã thấy nó rất, rất đẹp, tinh tế và khác biệt so với thuỷ tinh ở những nơi mình đã đi qua. Rất khó để mô tả hay đánh giá vì mình không có nhiều kiến thức lắm, thuỷ tinh ở Séc cũng không quá khác biệt về kiểu dáng, tạo hình nhưng chỉ nhìn qua đã thấy sự tinh tế khác hẳn; kiểu như cũng là cái điện thoại nhưng nhìn iPhone vẫn thấy tinh tế hơn (so sánh hơi khập khiễng, nhưng đại loại thế, vì mình chỉ cảm nhận chứ không miêu tả được). Mình chưa nghe nói về ngành thuỷ tinh ở Séc bao giờ nên khá bất ngờ khi lần đầu tiếp xúc.
Chụp lén
Cầu Charles
Nói đến Prague thì phải nói tới cầu Charles, cây cầu xuất hiện trong bộ phim Mission Impossible. Khi mình tới Prague mới nhận ra nhiều chỗ “trông quen quen”, sau về coi lại mới biết là có nhiều bộ phim nổi tiếng đã từng quay ở đây.
Cầu Charles nối hai bên bờ sông Vitava, nối khu old town sang lâu đài Prague. Cũng giống nhiều cây cầu ở châu Âu, cầu Charles khá đẹp, có nhiều tượng trên thành cầu. Nhưng bên ngoài thì cũng không được đẹp như trong ảnh hay trên phim đâu, vì lúc nào cũng đông kín người. Và cũng giống như hàng trăm bức tượng trên hàng chục cây cầu khác ở châu Âu, những bức tượng ở đây cũng có một phần bị nhẵn thín vì mọi người sờ vào lấy may nhiều quá, nên trông buồn cười lắm.
Cầu Charles
Cầu Charles và lâu đài Prague về đêm. Thống kê theo phương pháp dự đoán cho biết có khoảng 18 triệu bức ảnh giống thế này
Đồng hồ con gà
Bên cạnh cầu Charles, đồng hồ con gà cũng là một biểu tượng của Prague. Thật ra tên khoa học là Staromestska Radnice (Prague astronomical clock) nhưng mọi người quen gọi là đồng hồ con gà cho thân thương, vì trên đồng hồ có một… con gà :). Vì đây là một địa điểm must-see ở Prague nên lúc nào cũng đông, đặc biệt là lúc chuẩn bị chuyển giờ (6:00, 7:00…). Hôm đó mình chứng kiến hàng chục người đứng đợi 10 hoặc 15 phút dưới mưa chỉ để chờ xem đồng hồ sẽ hoạt động thế nào khi tới 6:00 chiều. Thật ra thì cũng hay đấy, nhưng vì nó được PR nhiều quá làm kỳ vọng của người thăm quan được đẩy lên cao, nên đa phần là đám đông sẽ giải tán sau mấy tiếng “ồ ồ” và vỗ tay kiểu thất vọng “hết rồi”. Cũng phải nói thêm, chiếc đồng hồ này được làm từ thế kỷ 15, là một trong 3 chiếc đồng hồ astronomical cổ nhất còn hoạt động trên thế giới, thì như vậy cũng đã ấn tượng lắm rồi.
Rất nhiều người đứng cả chục phút dưới mưa để biết đồng hồ con gà hoạt động thế nào
Nếu có thời gian, đi vào bên trong nhà thờ, trèo lên đỉnh và nhìn toàn cảnh thành phố thì cũng tuyệt lắm nhưng lúc nào cũng có một hàng dài khách du lịch đứng chờ.
Địa điểm đẹp để chụp ảnh cưới đấy chứ? Chụp trộm cô dâu nhà người ta
Lâu đài Prague
Lâu đài Prague nằm cách khu old town bởi dòng sông Vitava, qua cầu Charles, được xây dựng từ thế kỷ thứ 9. Trong khi Prague với old town nhỏ nhắn, những con phố, nhà thờ đều xinh xắn (so với những nước lân cận) thì lâu đài Prague đã từng là lâu đài lớn nhất thế giới. Đúng ra thì đây là một tổ hợp lâu đài, kiểu kiến trúc Gothic và đẹp thì không có gì phải bàn rồi.
Trên đường lên lâu đài từ cầu Charles, mình vô tình tìm được một địa điểm tuyệt đẹp. Một quán cafe rất nhỏ chỉ đủ kê 2 cái bàn bên ngoài, nằm chênh vênh bên sườn đồi. Trong một buổi chiều đẹp, gọi một ly cafe, nhìn toàn cảnh Prague qua khói thuốc và nghe tiếng violin vọng từ đường phố qua Besame Mucho và Yesterday thấy thật yên bình làm sao. Đến giờ vẫn mong có nhiều nhiều cảm giác như lúc đó.
Coffee in garden xinh xắn và người nghệ sỹ chơi violin, “hold me my darling and say that you’ll always be mine..”
Bảo tàng
Ở Prague có nhiều bảo tàng lắm: Bảo tàng kỹ thuật, bia… là những bảo tàng xịn nhưng tiếc là mình lại không đi được. Còn loanh quanh old town thì cóvô vàn cái gọi là “bảo tàng” cho khách du lịch tò mò. Thôi thì đủ các thể loại: bảo tàng sex, bảo tàng phim,… toàn bảo tàng mini. Đến chocolate cũng có “bảo tàng” ở đây được thì phải nói là các bạn Séc biết làm du lịch lắm lắm. Vào xem chán chê, bỏ tiếp 15€ để tự tay làm lấy một thanh chocolate của riêng mình, và ăn thấy cũng ngon chẳng khác gì ngoài hàng, thấy mình cũng tài ghê cơ.
Một dạng bảo tàng mini
Theo mình, nếu đến Prague chơi thì nên thuê hotel ở Prague 1 hoặc 2, chính là loanh quanh khu old town để cho tiện, đi bộ cũng thoải mái, và giá cả cũng không chênh nhau nhiều lắm. Nhưng nếu chỉ đi bộ ở Prague, chúng ta có thể bỏ lỡ một điều thú vị: metro. Hệ thống tram và metro ở Séc thuộc dạng cổ nhất ở châu Âu nhưng lại cực hoành tráng, metro mà tới 3, 4 tầng liền, mỗi tầng lại cao, thang máy chạy dài không hết. Không biết sao ngày xưa các bạn có thể xây dựng hoành tráng được thế, đào gì mà rõ sâu. Nhưng có tàu thì hơi cũ rồi, chạy không êm lắm. Nếu tìm hiểu kỹ thì sẽ biết các bạn Séc rất có số má trong những phương tiện vận tải với hàng loạt công nghệ cân bằng, nghiêng xe bus (khi xe dừng, một bên được nghiêng xuống, tiện cho người khuyết tật đi lại)…
Kỷ niệm cuối cùng ở Prague khá thú vị, nửa đêm hai anh em lang thang trên quảng trường Con ngựa – nơi ăn chơi của đủ mọi giai tầng; và ghé vào Cabaret nổi tiếng, và nghe đâu là cabaret lớn nhất ở châu Âu. Mặc dù giá cả cũng chẳng cao, nhưng vì không phải một địa điểm must-see của mình nên khi cậu bán vé ra gạ, mình cũng chỉ hỏi vu vơ: “Tao xem qua thế nào, nếu ổn rồi mới quyết định mua vé có được không?”. Ai ngờ các bạn đồng ý luôn, dẫn mình đi qua 3 phòng với 3 dịch vụ khác nhau. Sau rồi mình cũng cảm ơn rồi giả bộ “giờ mới hơn 11h à, còn sớm quá, tao đi chơi đã rồi quay lại sau”, rồi hai anh em lại bar hopping tới gần sáng thì ra bus về. Và mình ghét nhất các bạn Prague ở chỗ này đây: đặt bảng điện tử trong phòng chờ của station rồi đóng cửa luôn, làm mình chẳng biết chuyến của mình giờ giấc nó ra sao nữa.
Thôi ghét rồi thì lại đi.
Bảo tàng ở quảng trường con ngựa. Nghe đâu đã sửa được 5 năm rồi, và… 10 năm nữa sẽ xong. Đến độ các bạn… xây luôn một cái bảo tàng khác ở bên cạnh để phục vụ du khách trong lúc tu sửa.
by Hien Nguyen·Comments Off on Dresden: Vẻ đẹp cổ kính
Từ Berlin đi Dresden thì rất tiện, mất khoảng 7€ và 2 giờ ngồi xe bus – vậy nên có rất nhiều khách du lịch từ Berlin tới Dresden, và mình cũng không phải ngoại lệ.
Thành phố lịch sử
Dresden là một thành phố cổ, trước đây đã từng là thủ phủ của Đức từ thế kỷ 13 và thay đổi lớn vào thế kỷ 18 khi lãnh tụ Saxony Frederick Augustus đã mời rất nhiều nhà kiến trúc, nghệ sỹ, nhà khoa học nổi tiếng với tham vọng biến Dresden thành thành phố kiểu mới, dẫn đầu về công nghệ của châu Âu. Bởi vậy chẳng có gì quá đáng khi nói rằng Dresden rất đẹp.
Tuy vậy, vì vị trí địa lý và hành chính của mình, lịch sử của Dresden ngoài nghệ thuật còn gắn liền với rất nhiều cuộc chiến tranh, bên nào chiến tuyến cũng đổ rất nhiều quân vào và cố giành giật lấy. Đỉnh điểm là Chiến tranh Thế giới thứ 2 đã phá nát hoàn toàn Dresden; sau khi chiến tranh kết thúc, Dresden được phục chế lại nguyên bản như trước, không sót một công trình nào. Vậy nên Dresden chỉ có hình dáng, kiến là kiểu cũ, còn đa phần những viên gạch mới có tuổi thọ vài chục tuổi thôi. Nhưng mà không sao, nếu không nói thì cũng có ai nhận ra đâu (vì phục chế nguyên bản mà), và còn bền nữa.
Dòng sông Albe
Đi chơi ở Dresden khá thích vì những địa điểm hay nhất nằm rất gần nhau và chỉ cần đi bộ là đủ. Những địa điểm như Zwinger, Green Vault, Procession of Princes, Semper Opera house… đều nằm dọc bên bờ sông Albe – kiểu thành phố nằm hai bên bờ sông, và những chỗ đẹp nhất sẽ nằm dọc theo hai bên bờ. Nhưng theo mắt thẩm mỹ của mình thì sông Albe cũng bình thường thôi, chẳng quá đẹp; lúc mình tới thì nước hơi thấp, trông giống bãi sông Hồng nhà mình vậy, cũng hay.
Sông Albe
Những địa điểm này gần nhau đến mức nếu không có hiểu biết gì thì chúng ta sẽ tưởng đây là… một điểm vì chúng cứ nối liền, liên tiếp nhau.
Đây có lẽ là bức tranh ghép dài nhất châu Âu
Toà bên phải là hàng… vẽ, các bạn ấy đang sửa, quây bên ngoài bởi một tranh vẽ, ghép vào cứ như thật
Một nơi chẳng nổi tiếng gì nhưng mình cũng thích là con đường nhỏ ngay sau Goldener Reiter (tượng vàng Frederick Augustus II) với những căn chung cư cũ nhưng đầy hoa ngoài ban công, hai hàng cây lớn mát che bóng mát. Ngồi đây mà gọi một ly cafe thì thật tuyệt.
Tượng vàng Frederick Augustus II
Ấn tượng cuối về Dresden thì khá buồn cười: 2h chiều mình quyết định điểm đến tiếp theo là Prague, đặt phòng và vé bus đã xong, lại tiếp tục lang thang thêm 1 lúc và đến Bahnhof station. Đến đây mới tá hoả ra là bus đi từ bus central station, chỗ mình tới là central station (cho tàu) – giống như ga hàng Cỏ và bến Giáp Bát vậy. Ở đây có tàu chạy tới Prague, mất 3h, 33€ nhưng mình nhất định không chịu mất 12€ vé bus đã đặt nên gọi ngay anh taxi để tới bus central station, mất thêm 15€. Tính ra vẫn rẻ hơn mua vé tàu mới, nhưng hài hước là tới đó thì vẫn phải chờ thêm 1 giờ nữa do bus từ Prague về trễ vì… tắc đường bởi… các bạn biểu tình. Mình cũng chẳng hiểu các bạn biểu tình chuyện gì, nhưng là một đoàn dài, mình đứng coi các bạn đi bộ bình thường qua mà hơn 30 phút chưa hết. Vấn đề nổi cộm nhất ở đây bây giờ đang là nạn nhập cư, các bạn vượt biên từ chỗ tránh bom đạn, tìm sự sống; đến khi có rồi lại đòi ăn sang, trợ cấp 2000€ / tháng (chính sách cho người bản địa khoảng 700€ / tháng) thì cũng thật bó tay. Theo anh bạn mình ở đây kể, thì chính phủ đang yêu cầu những công trình khách sạn đang hoàn thiện hoặc bỏ dở (tức là đã ngon rồi nhưng chưa đưa vào hoạt động) cho các bạn vượt biên vào ở tạm (vì các bạn ấy vùng vằng không thèm ở lều, hất bỏ thức ăn được cho). Vậy mới thấy các bạn vượt biên “hoang dã” chừng nào thì các bạn ở đây “ngay ngắn” chừng ấy. Nhưng đấy là việc của chính phủ thôi, người dân đâu ai chịu được cảnh đóng thuế cao cho trợ cấp xã hội để nuôi một đội “ăn bám sang chảnh” kiểu này, vậy là lại biểu tình. Khổ thân bà Merkel, chẳng biết lúc ra quyết sách có tính tới những vấn đề này chưa.
Các bạn biểu tình cũng ngay ngắn thôi, cơ mà… mất thời gian quá
Dù chẳng liên quan gì, nhưng công bằng mà nói thì bến xe ở Dresden xấu so với mặt bằng chung ở châu Âu, dù đẹp hơn nhưng lộn xộn chẳng khác gì bến Mỹ Đình nhà ta.
by Hien Nguyen·Comments Off on Berlin: Thành phố cho nhiều người
Đến Berlin vào những ngày cuối thu rồi nên cũng không hẳn còn có “mùa thu vàng Berlin” nữa. Từ Copenhagen qua Berlin tiện nhất là đi bus đêm, giá khoảng 20€ nếu đặt sớm (chiều về mình đặt muộn mất tới 54€), mất 8 giờ và có chuyến muộn nhất là 23:50, coi như ngủ đêm luôn, vừa đẹp để sáng hôm sau đi chơi. Tuy vậy đi đêm thì có thể mất cơ hội ngắm eo biển Đan Mạch trên tàu. Từ Copenhagen đi mất khoảng 2h để tới bờ biển, đi ferry (gọi là phà, nhưng thật ra nó giống cái tàu hơn, không giống như phà ở Việt Nam) mất khoảng 40 phút, rồi lại lên xe đi tiếp khoảng 5h nữa. Trên ferry có đầy đủ mọi thứ, kể cả phòng chơi game, và gần 20 cửa hàng miễn thuế (vì eo biển này chính là biên giới giữa Đan Mạch và Đức). Trèo lên đỉnh của ferry thì có thể ngắm được eo biển này; đó có thể là một trải nghiệm thú vị – vì mình đi buổi tối nên cũng chỉ thấy mấy ngọn hải đăng nên cũng không chắc chắn ban ngày thì có gì thú vị hơn.
Trên phà có cả máy chơi game nhé, đừng đùa
Ấn tượng đầu tiên khi tới Berlin là giá cả: khá rẻ 2-3€ / burger, 1-1.3€ / coke, 6€ / vé bus ngày… Tất nhiên là do mình đang quen với giá cả ở Copenhagen (4-5€ / burger, 1.5-2€ / coke, 14€ / vé bus ngày…) chứ như vậy cũng không hẳn là rẻ. Sau rồi mình biết có nhiều chỗ còn rẻ hơn nữa (ở những nước khác đã đi qua, hay thậm chí ngay trong nước Đức), vậy nên có rất nhiều cách sống. Ví dụ như ở đây có khá nhiều xe Honda Civic, Kia Morning chứ không chỉ toàn xe Đức; chắc chắn là người ta mua vì nó rẻ hơn thôi.
Có thể nói Berlin giống như Sài Gòn vậy, dung nạp mọi mảnh đời, cơ hội cho mọi cách sống của mọi giai tầng. Nhưng chỉ đúng ở khía cạnh đó thôi, còn lại phải ngay ngắn và tiện nghi hơn chứ.
Mùa thu vàng Berlin
Neue Heimat
Berlin thì nổi tiếng về street art, và nơi bắt đầu hành trình cũng từ Neue Heimat, khu ăn chơi có tiếng của tầng lớp trung lưu trẻ tuổi ở đây; bạn mình thì so sánh nó với zone 9 ở Hà Nội, mình thì chưa đặt chân tới zone 9 bao giờ nhưng xem ảnh thì thấy chắc chắn rằng khác vì có vẻ zone 9 là kiểu sang chảnh, Neue Heimat thì kiểu bụi bặm. Hôm mình tới là cuối thu, trời se lạnh và cũng chẳng đẹp mấy nên ở đây khá vắng vẻ, nghe nói vào mùa hè và cuối tuần thì rất đông, càng về đêm càng đông vì giá cả rẻ, không gian rộng và thoáng, phù hợp với kiểu bar hopping từ tối đến sáng của các bạn trẻ. Neue Heimat làm mình liên tưởng tới Christina town ở Copenhagen, nhưng ở đây không được hút cỏ rồi, chán ghê. Hai bạn trẻ gọi cafe và ngồi hàn huyên, không gian yên ắng, vừa đẹp. Thật ra mình rất thích những không gian hơi bụi bặm và sáng tạo kiểu này, nhưng lại rất ghét chỗ đông người (mà thường thì nó lại rất đông), nên chân thành mà nói, chỉ khoảng 30 phút ở đây thôi nhưng rất quý.
Một khu “ăn chơi” rất đẹp mà bình dân
Bức tường Berlin
Đây chắc là địa điểm nổi tiếng nhất của Berlin, bức tường chia đôi Berlin từ 1961. Sau khi bức tường sụp đổ vào ngày 10/11/1989, chính phủ đã mời rất nhiều những nghệ sỹ street art về vẽ trên bức tường Berlin với những chủ đề khác nhau; chính vì vậy, không chỉ là một biểu tượng mang tính lịch sử, bức tường Berlin còn là một điểm thăm quan nghệ thuật. Đến giờ thì vẫn còn nhiều người tham quan vẽ vời, ký tên lên tường. Và cũng có 2 quan điểm về việc này: một là, không ủng hộ vì muốn giữ nguyên trạng những tác phẩm đã có; hai là, chấp nhận vì coi đó là một hành động tự do, như chính sự sụp đổ của bức tường này vậy.
Hình ảnh nổi tiếng nhất của bức tường Berlin
I must like 🙁
Bảo tàng lịch sử tự nhiên
Bảo tàng lịch sử tự nhiên thì cũng không có gì quá đặc biệt, bao gồm thông tin, hình ảnh về những loại sinh vật học trên trái đất từ cổ xưa tới giờ. Tuy nhiên, bảo tàng này lại có điểm nhấn là những bộ xương khủng long (thật 100%, có một số ít là mô hình) được trưng bày ngay tại phòng đầu tiên. Và vì không đặc biệt lắm nên vé vào khá rẻ, chỉ 5€. Ảnh: updating…
Lễ hội ánh sáng
Khá may mắn là mình được xem đúng ngày cuối cùng của lễ hội ánh sáng (festival of light) trong một ngày Berlin không mưa. Lễ hội ánh sáng được tổ chức thường niên ở Berlin vào tháng 10 hàng năm và kéo dài trong vòng 1 tuần. Sẽ có khoảng hơn 10 địa điểm trong thành phố được chiếu ánh sáng lên các toà nhà theo những chủ đề nào đó; ở Cổng Thành thì đặc biệt hơn vì có 12 đội thi với nhau. Nghe mọi người nói thì năm nay có vẻ ảm đạm hơn những năm trước do kinh tế khó khăn. Người khen, kẻ chê nhưng mình thấy cũng khá thú vị.
Trông cũng thú vị đấy chứ
Mình thấy hình này xấu nhất, vậy mà den tình ồ lên to nhất. Đúng là chủ đề luôn thu hút được quan tâm. Ông bạn còn nói đùa “Đội nào muốn thắng ở Cổng Thành thì cứ tim mà chiếu”
Chợ Đồng Xuân
Một nơi mình rất muốn đến ở Berlin và đi ngay trong ngày thứ 2, vì muốn biết đồng bào ta sống thế nào. Đây đúng là phiên bản của chợ Đồng Xuân ở nhà thật, không thiếu thứ gì, có khác là một số trái cây được chuyển từ Việt Nam sang thì giá rất cao và không tươi như ở nhà, hàng đồ khô cũng không được “phơi trần” trên thúng, mẹt mà thôi.
Đông, Tây đủ hết nhé
Bãi ô tô bên ngoài chật kín, mà toàn xe đẹp như Audi Q7, chứng tỏ người Việt ở đây cũng khá lắm. Nghe nói nhiều thanh niên trong ngành CNTT giàu rất nhanh nhờ việc bán máy tính tiền cho các cửa hàng với những “tip & trick” để tránh một vài khoản thuế cho chủ cửa hàng. Luật sư cũng vậy, vì rất nhiều người Việt không thông thạo tiếng Đức, khó làm việc trực tiếp với chính phủ nên các luật sư chỉ cần kinh doanh trên những khách hàng người Việt là cũng sống khoẻ rồi.
Đồi Teufelsberg
Hay còn gọi là Núi của quỷ (Devil’s mountain), được hình thành sau thế Chiến tranh Thế giới 2 bằng chất thải chiến tranh – nói đúng ra thì đây chính là bãi rác chiến tranh, rồi phủ đất lên thành một cái đồi. Điểm đặc biệt nơi đây là có một số đài quan sát đã được Tây Đức xây lên và sử dụng sau WW II để quan sát, do thám Đông Đức. Sau khi bức tường Berlin sụp đổ thì đương nhiên nó trở nên vô giá trị và được bỏ hoang luôn. Cũng giống như hàng chục khu bỏ hoang khác, những nghệ sỹ đường phố lại tới đây vẽ vời và nó bỗng dưng trở thành một điểm du lịch hút khách khi vừa có thể đi bộ qua rừng, trèo đồi và thăm quan các đài quan sát, cũng như nhìn toàn cảnh Berlin từ trên cao. Thấy miếng ngon nên có 1 công ty đã thầu lại (với lý do là một số địa điểm trong này đã hư hỏng và không còn an toàn) và lập thành tour, thăm quan có chút xíu trong 1 giờ mà thu vé tới 7€ (khá chát), và mở ra một “cuộc chiến cắt và vá hàng rào” bởi dân du lịch muốn tiết kiệm “7€ vô lý” 🙂
Đi rừng nhé
Đài quan sát
Chẳng dễ để kể hết những địa điểm thăm quan ở Berlin, còn rất nhiều như tháp truyền hình (đã từng là tháp truyền hình cao nhất thế giới trong vòng 6 tháng), Cổng Thành, khu tưởng niệm người Do Thái trong chiến tranh Thế giới thứ 2… mỗi nơi đều rất hay và cũng đáng để đi thăm.
Nói chung Berlin khá dễ sống và cũng rất vui để đi chơi. Cửa hàng kebab thì nhiều, của Thổ “xịn” và khá rẻ (2-3€ / cái) nên không lo bị đói :). Nhắc đến các bạn Thổ lại nhớ chuyện vui vui; nếu đi trên đường mà gặp một đoàn xe bấm còi ầm ĩ bất kể tình trạng giao thông ra sao thì 100% đó là các bạn Thổ đang “diễu hành” cho đám cưới.
Đêm trước hôm đi, hai bạn trẻ lang dạt qua vài con phố. Dù biết bạn hiền cũng khá oải, chiều lòng mình lắm mới đẫn đi lang thang trong đêm lạnh. Nhưng mà mình rất thích, vì Berlin vui hơn, không cô đơn, tủi thân như ở Copenhagen :).
Sang tuần thì Berlin lại mưa trở lại, vậy là mình lại đi.
by Hien Nguyen·Comments Off on Hillerød: Lâu đài Frederiksborg
Hillerod là thành phố vệ tinh của thủ đô, lớn thứ 3 vùng Zealand, sau Copenhagen và Helsingor (Đan Mạch có phần lớn nhất là Zealand và phần còn lại như đảo North Jutlandic, Funen, Bornholm…). Đi từ Copenhagen tới đây mất khoảng 40ph đi tàu và 35€ (quá chát).
Tất cả mình biết về Hillerod chỉ có vậy, ngoại trừ Frederkisborg castle – một lâu đài rất đẹp nhất Đan Mạch.
Copenhagen cả tuần lạnh và mưa, đột nhiên chủ nhật nắng đẹp, lại đang rảnh, vậy thì đi thôi. Thật ra khi đến bến mua vé thì cũng hơi đắn đo đấy vì giá tàu vậy là đắt (dù biết ở Đan Mạch thì có gì rẻ đâu). Cơ mà ngày nắng đẹp nó xui cái tay móc thẻ, đút vô trả tiền mua vé.
Đến đây thì lại không được vào trong vì lâu đài đang sửa chưa, đành dạo quanh bên ngoài vậy. Nhưng từ bên ngoài, lâu đài nhìn rất đẹp, kiến trúc tuy bình thường nhưng cách xây dựng, bài trí những phần của lâu đài xunh quanh hồ thì rất tuyệt. Bên cạnh lâu đài là khu vườn, trông cũng bình thường như bao khu vườn hoàng gia khác thôi, chẳng đặc biệt lắm, kể mà có flycam chụp từ trên thì chắc đẹp hơn 🙂
Lâu đài Frederkisborg
Từ một góc khác
Thích nhất cái hồ bao quanh
Và đường lên khu vườn
Theo mình, nếu ai tới Copenhagen và có nhiều thời gian, thì nên đi thêmFrederkisborg vì đi lại rất tiện, và cũng đủ để chơi trọn một ngày nắng đẹp. Nhưng với vé 70€ cho việc đi lại thì có vẻ là hơi chát cho việc du lịch bụi dù rằng ở với giá cả ở Đan Mạch thì như vậy cũng là… bình thường thôi :).
by Hien Nguyen·Comments Off on Malmö: Thành phố bình thường
Không biết đặt tiêu đề gì, vì thật ra là Malmo rất bình thường như bao thành phố khác. Lý do duy nhất để chọn Malmo là có thể đi từ Copenhagen tới Malmo chỉ mất 30 phút đi tàu qua cây cầu Øresund (Øresund theo tiếng Đan Mạch, Öresundsbron theo tiếng Thuỵ Điển), một trong những cây cầu đẹp nhất thế giới nối liền biên giới giữa hai nước.
Ấn tượng đầu tiên khi tới Malmo là giá cả, hầu hết mọi thứ đều được niêm yết với cùng một con số ở Malmo và Copenhagen tuy nhiên giá trị đồng krone của Thuỵ Điển chỉ bằng 70-80% giá trị đồng krone của Đan Mạch. Vì vậy tuyến tàu Copenhagen – Malmo trở thành một điều tuyệt vời với cả hai nước, và đặc biệt là 2 thành phố này. Các bạn Đan Mạch có thể sang Thuỵ Điển mua sắm cuối tuần để có giá rẻ hơn; và các bạn Thuỵ Điển cũng tranh thủ sang Đan Mạch mua rượu, bia (dù phải chịu giá cao hơn). Nói chuyện rượu bia ở hai nước thì cũng khá buồn cười: Các bạn Thuỵ Điển luôn kêu các bạn Đan Mạch là suốt ngày say xỉn, ít chịu làm việc, và các bạn hạn chế bán rượu bia ngoài siêu thị, còn ở trong quán bar thì đương nhiên là đắt hơn rồi. Vậy nên mới có chuyện các bạn Thuỵ Điển sang Đan Mạch mua rượu bia về uống, hoặc thậm chi chuyển qua đây làm việc luôn, hoặc ở Malmo thì sang Copenhagen làm việc, chơi rồi tối đi tàu về. Kể tra trên thế giới cũng ít kiểu đi lại giữa nơi ở và nơi làm việc tại 2 quốc gia đều đặn hàng ngày như vậy.
Tuy vậy thì chuyện số má và tỷ giá chỉ đúng với hầu hết mặt hàng thôi, một số thì không, cũng không biết đây có phải là trick của các bạn bán hàng không nữa. Ví dụ, 1 cái áo của H&M có giá 199 DKK hay SEK, nhưng 1 pack tất ở Đan Mạch có giá 79 DKK thì có 6 đôi, sang Thuỵ Điển có giá 79 SEK thì có 4 đôi. Vậy nên cũng phải cẩn thận mới biết chắc là có rẻ hơn hay không. Nhưng BurgerKing thì chắc chắn rẻ hơn rồi 🙂
Cũng vì chuyện mua sắm phục vụ cả các bạn Đan Mạch nữa nên các bạn Thuỵ Điển xây một khu mua sắm rất to ở Malmo, gọi là triangeln shopping – to lắm, cũng rất sạch sẽ và tiện nghi.
Bên trong triangeln shopping
Đến bây giờ ngồi nhớ lại thì mình vẫn không thấy Malmo có gì đặc biệt hay quá ấn tượng cả. Nếu đi từ Copenhagen sang thì ấn tượng lớn nhất về kiến trúc chắc là màu sắc, kiến trúc vẫn rất đơn giản nhưng màu sắc ở đây có vẻ rực rỡ hơn; nhưng thực sự thì đây là đặc điểm chung khác biệt giữa Đan Mạch và Thuỵ Điển chứ không hẳn chỉ riêng Malmo. Cũng có thể mình chỉ dành 1 ngày dạo quanh Malmo nên chưa đủ nhận ra những điều khác biệt ở thành phố này, nhưng thực sự Malmo cũng có lớn lắm đâu.
Tuy nhiên, ở Malmo cũng có 1 số điểm hay. Một trong số đó là Knotted Gun, rất gần central station, có vẻ như là biểu tượng của hoà bình :). Đi dọc theo Sodergatan street và dạo quanh Little Square thì cũng vui trong ngày cuối tuần nắng ấm.
Những bức tượng rất cool trên Sodergatan street
Những hình ảnh rất “bình thường” ở Little Square
Có một địa điểm mình rất thích là khu vực gần central station, sát ven biển, ở đây có thể thấy cây cầu Øresund, những tàu thuyền đang neo đậu. Và đặc biệt, ngồi bên ngoài Starbucks, hướng mặt ra biển trong một buổi chiều nắng ấm thì còn gì tuyệt hơn.
Dòng sông chia 2 phần, bên trái là khu central station và bên phải là trung tâm Malmo
Một điều mình rất không thích ở Thuỵ Điển và gặp phải lần đầu tiên cũng ở chính Malmo, là người ăn xin. Ở Đan Mạch thì cũng có, nhưng họ không “tệ” như ở đây: Họ bám theo khách du lịch để xin, vòi vĩnh, đòi thêm hoặc nguyền rủa nếu được cho ít chứ không hề cảm ơn (tất nhiên cho nhiều thì họ cảm ơn). Quả thật rất mất thiện cảm.
Thường thì không dễ bước đi mà vui vẻ sau khi gặp những người này
